BIAŁA
Niewielka miejscowość położona w północno-zachodniej części gminy w odległości 16 km od Miastka. Przez wieś przebiega droga wojewódzka 206 Miastko-Koszalin, która we wsi krzyżuje się z drogą powiatową do Kępic. We wsi znajduje się zabudowa zagrodowa w dwóch zespołach z zachowanymi fragmentami parku podworskiego oraz fragmenty zabytkowego cmentarza z XIX w. Wieś liczy 116 mieszkańców; siedziba leśnictwa. Przedsiębiorstwa: “Maced”, “Marwed”-PPUH, Zakład Usług Leśnych. Leśnictwo i sklep.
BOBIĘCINO
Miejscowość położona w odległości 15 kilometrów na zachód od Miastka nad Jeziorem Bobięcińskim Małym (28,80 ha), liczy 117 mieszkańców.
Wieś powstała w połowie XVI wieku na gruntach posiadłości ziemskiej Lettowów. Wcześniej rosnące tu lasy wraz z jeziorem stanowiły po części własność Glasenappów z Polanowa i miasteckich Massowów. Tutejszy folwark wielokrotnie zmieniał właścicieli, a od roku 1889 stanowił posiadłość cesarską, którą po roku 1920 wydzierżawiono. Miejscowść jest bardzo atrakcyjna turystycznie i wypoczynkowo. We wsi znajduje się zabytkowy dwór z przełomu XIX i XX wieku oraz Harcerski Ośrodek Wypoczynkowy na około 200 miejsc noclegowych pod namiotami. Na jeziorze Bobięcińskim Wielkim o powierzchni 524,60 ha (6 wysp) znajdują się lęgowiska czernicy i tracza nurogęsi. Na największej wyspie występują obiekty archeologiczne: grodzisko wczesnośredniowieczne i osada oraz podwodne relikty drewnianego mostu. Unikalny zespół osadniczy datowany jest na wczesne średniowiecze, tj. IX-XII wiek. Są tam doskonałe warunki do żeglowania i penetracji podwodnych – największa głębokość to 48 m (raj dla płetwonurków). W pobliżu Bobięcina znajduje się najwyższe wzniesienie na terenie chronionego krajobrazu Nr 07 – SKIBSKA GÓRA: 227,3 m n.p.m. Zarówno Jezioro Bobięcińskie Małe jak i Bobięcińskie Wielkie uznane zostały jako użytki ekologiczne. Przez Bobięcino wiedzie szlak niebieski” Kraina lasów i jezior”. We wsi znajdują się “Budoprojekt”, Leśnictwo, Stanica Harcerska ZHP Miastko i sklepy.
DOLSKO
Jest to niewielka wieś, około 100 mieszkańców, położona 10 km na wschód od Miastka. Obok wsi znajdują się malowniczo położone jeziora lobeliowe: Dolskie – 34,8 ha i Piasek – 42,0 ha uznane za użytki ekologiczne. Przez wieś przebiega szlak niebieski i nieczynna linia kolejowa Miastko – Bytów, na której wytyczono trasę rowerową.
DRETYŃ
Druga, co do wielkości (po Miastku) w gminie miejscowość położona w odległości 12 km na północ od Miastka przy drodze krajowej nr 21 Słupsk -Poznań. Wieś liczy 1139 mieszkańców. Została założona w połowie XV wieku przez Massowów w południowej części ich ówczesnych włości. W 1590 roku Dretyń zamieszkiwało 40 rodzin gospodarzy, 14 parobków oraz młynarz. Z czasem na gruntach stanowiących część Dretynia powstało kilka dużych kolonii, które przekształciły się z czasem w istniejące do dziś wsie. Tutejszy majątek należał do Massowów do roku 1838, później zaś miał kilkunastu właścicieli i ostatecznie w roku 1937 został rozparcelowany. Najznamienitszym dretynianinem był niewątpliwie artysta malarz Otto Kuske, który urodził się tu w roku 1886. Zdobył on uznanie serią grafik związanych z okolicami Dretynia i przepływającej nieopodal Wieprzą. Większość jego prac zaginęła w roku 1945, a jedynym miejscem w Polsce, gdzie są eksponowane, jest muzeum w Darłowie. Współcześnie taką osobowością jest p. Karolina Szyman – Piórkowska – artystka, plastyk. Obrazy malarki oglądać można w Muzeum Zachodnio – Kaszubskim na zamku w Bytowie, m. in. “Poczet Książąt Pomorskich”, wykonane w latach 1993-1995. Na co dzień artystka zajmuje się malowaniem współczesnych pejzaży, modelowaniem w skórze, reklamą. Dretyń, to siedziba nadleśnictwa, parafii rzymsko-katolickiej, szkoły podstawowej i OSP. We wsi funkcjonuje piekarnia i placówka pocztowa. Na wschód od wsi, ochroną konserwatorską objęte są cmentarzyska kultury pomorskiej i łużyckiej, zachowało się także kilka budynków mieszkalnych i gospodarczych z przełomu XVIII i XIX w. oraz z początków XX w. W pobliżu miejscowości na torfowiskach znajduje się rejon lęgowy żurawi.
GŁODOWO
Wieś położona na granicy gminy od strony wschodniej, w odleglości 17 kilometrów od Miastka, przy drodze krajowej nr 20 Miastko – Kościerzyna. Liczy 113 mieszkańców. Atrakcyjna lokalizacja pomiędzy dwoma jeziorami Bluj (43,39 ha) i Kołoleź (9,87 ha) spowodowała powstanie 3 gospodarstw agroturystycznych. Na obszarze wsi występują liczne stanowiska archeologiczne cmentarzyska kurhanowe kultury łużyckiej i pomorskiej z grobami skrzynkowymi. Trasa rowerowa: “Na kolejowym szlaku”. Handel – gastronomia.
KAMNICA
Wieś położona w odległości 8 kilometrów na zachód od Miastka licząca 382 mieszkańców. Znajduje się tu zespół dworsko parkowy, zespół budynków gospodarskich z przełomu XIX i XX wieku oraz zabytkowy cmentarz z XIX wieku. W południowej części wsi występują stanowiska archeologiczne – grodzisko wczesnośredniowieczne. W pobliżu miejscowości położone są dwa jeziora: Pajerskie Duże o pow. 20,46 ha oraz Kamnickie – 18,10 ha. We wsi funkcjonuje program “Mała Szkoła”, dobrze jest rozwinięta sieć handlowo-gastronomiczna, działa świetlica wiejska oraz ochotnicza straż pożarna. Znajduje się też w Kamicy przedsiębiorstwo “Łow – Rol” i leśnictwo, Szkoła Podstawowa Publiczna, sklep spożywczy. Doskonałe tereny do wędrówek pieszych (szlak niebieski) i wycieczek rowerowych.
KAWCZE
Dobrze zurbanizowana wieś, położona w odległości 10 kilometrów na północny zachód od Miastka przy drodze wojewódzkiej nr 206 Miastko – Koszalin. Miejscowość zamieszkuje 239 mieszkańców. Najstarsza wzmianka o Kawczu zachowała się z roku 1517 i dotyczy sprzedania Lutkowi Massow przez Macieja Lettowa części tutejszego majątku. Wkrótce w Kawczu rozpoczęto hodowlę koni, a zyski uzyskane z ich sprzedaży pozwoliły Massowom na wykupienie reszty majątku. Od roku 1811 Kawcze miało wielu właścicieli i ostatecznie w roku 1904 przeszło na własność niejakiego Martina von Grajetzki. Po wojnie Kawcze stało się jedną z największych w okolicy stacji załadunkowych drewna pozyskiwanego w okolicznych lasach. We wsi zachowane są liczne budynki mieszkalne i gospodarcze z końca XIX wieku. Dobrze rozwinięty jest przemysł przetwórstwa drzewnego. Przez miejscowość przebiega linia kolejowa Słupsk – Miasto – Szczecinek. Na rzece Studnicy odbywają się spływy kajakowe. Rzeka ta stanowi atrakcje dla wędkarzy łowiących pstrągi i lipienie. Prawym brzegiem Studnicy przebiega pieszy szlak turystyczny – czarny: “Doliną Wieprzy i Studnicy”. Przedsiębiorstwa: “Eko-Plus”PHU, “Markus”ZPD, “Polwood” i leśnictwo, “Seeger-Dach”, sklep, restauracja “Niespodzianka”, urząd pocztowy, stacja PKP.
ŁODZIERZ
Miejscowość położona w odległości 3 kilometrów na północny zachód od Miastka przy przelotowej trasie Miastko – Koszalin, którą zamieszkuje 90 mieszkańców. W Łodzierzy istnieje Zespół Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego, kształcący między innymi techników rybactwa śródlądowego. Szkoła corocznie wspólnie z Głosem Pomorza organizuje Wybory Miss Wsi Pomorza. W pałacu z XIX wieku mieści się internat szkoły. Natomiast za pałacem znajduje się zabytkowy park z zachowanym drzewostanem. Tuż za miejscowością zachowały się szczątki zabytkowego cmentarza przy czarnym szlaku. Przy drodze Miastko – Łodzierz został założony nowy cmentarz komunalny oraz wybudowano Drew Dekor sp. z o.o.
MIASTKO
Miasto w woj. pomorskim, na Pojezierzu Bytowskim, nad rz. Studnią na wys. 122,0m n.p.m.; 11 976 mieszk. (2002 r.). Stare osiedle słowiańskie, do 1310 r. miasto i okolice należały do Pomorza Wschodniego (Gdańskiego), a do 1637 r. w księstwie zachodniopomorskim, od 1648 r. w Brandenburgii; prawa miejskie od 1617 r.; w 1715 r. ogromny pożar zniszczył zabudowania i archiwa; od I rozbioru Rzeczypospolitej w 1772 r. aż do końca II wojny światowej miasto było poza granicami Polski. W XVIII i XIX w. rozwój włókiennictwa, ostatnie stemple pocztowe, obok nazwy miejscowości, nosiły napis “Stare miasto sukienników”; podczas II woj. światowej zniszczone w 50%, odbudowane; kościół z 1. poł. XVIII w., domy z XIX w. Współcześnie w Miastku są zakłady przemysłu: odzieżowego (konfekcja ze skóry i tkanin), budowlanego, drzewnego (meble, palety, galanteria drzewna), przetwórstwa rolno-spożywczego oraz sprzętu turystycznego (kajaki, canoe, rowery wodne) oraz słupów ogłoszeniowych. Uwieńczeniem dobrych kontaktów z Fallingbostel jest oficjalna umowa o partnerstwie obu miast podpisana w październiku 2000 roku.
MIŁOCICE
Duża wieś położona przy drodze krajowej Miastko -Poznań w odległości 7 kilometrów od Miastka, 401 mieszkańców. Gdzieś w połowie drogi między Miłocicami a Wołczą Małą, do roku 1772, przebiegała granica między Pomorzem a Polską. Miłocice były jedną z wielu wsi powstałych na przełomie XIV i XV wieku wzdłuż zachodniej granicy państwa zakonnego. Poza dworem Grellów znajdował się tu przypuszczalnie kościół. Przygraniczne położenie nie sprzyjało rozwojowi osady, gdyż już w roku 1415 Pomorzanie dokonali wypadu przeciw Krzyżakom i zrównali Miłocice z ziemią. Pustkowie to zostało ponownie zasiedlone dopiero w końcu XV wieku, gdy obszar ten przywłaszczyła sobie rodzina Massowów. Przeprowadzone w roku 1802 melioracje znacznie zwiększyły obszar użytków rolnych i przyczyniły się do dalszego rozwoju wsi. Przed wojną funkcjonowały tu 54 gospodarstwa indywidualne i majątek, dzierżawiony przez Massowów z Wołczy Wielkiej. Niewątpliwą atrakcją miejscowości jest zabytkowy kościół szachulcowy pod wezwaniem Michała Archanioła z 1771 r. We wsi znajduje się pałac murowany z początku XX wieku.Wieś staniowi teren kompleksu osadniczego kultury łużycko – pomorskiej i wczesnego średniowiecza. Przedsiębiorstwa: “Expomer”, “Poldanor” – magazyn zbóż, “Export – Import” ZPUH, Wytwórnia Skrzyń i Opakowań. W okolicach znajduje się malowniczo położone jezioro Białynia o powierzchni 8,21 ha.
PIASZCZYNA
Piaszczyna to jedna z większych wsi położona w odległości 15 km na wschód od Miastka przy drodze krajowej nr 20. Obecnie wieś zamieszkuje 407 mieszkańców. Centrum wsi jest ciekawie i atrakcyjnie zagospodarowane. Do dziś jest to jedna z nielicznych w okolicach Miastka wieś z autochtoniczną ludnością kaszubską. Do roku 1809 tutejszy majątek należał do Putkamerów, później zaś znajdował się w rękach familii Kautzów. Znaczny rozwój Piaszczyny nastąpił na przełomie XIX i XX wieku. Wówczas była tu także siedziba władz niedużej gminy obejmujacej okoliczne osady i folwarki. Piaszczyna nie posiada zabytków, choć warto zwrócic uwagę na dobrze zachowane zabudowania gospodarcze dawnego majątku i budynki mieszkalne pracowników rolnych z przełomu XIX i XX wieku. Na obszarze wsi znajdują się stanowiska ochrony archeologicznej – skarb wotywny kultury łużyckiej, cmentarzyska kultury pomorskiej oraz cmentarzysko kurhanowe kultury łużyckiej. W miejscowości funkcjonuje nowy kościół, szkoła podstawowa, placówka pocztowa oraz ochotnicza straż pożarna, działalność prowadzi Zakład Rolno – Przemysłowy, placówka gastronomiczna. Przed miejscowością od strony Miastka zachowane są fragmenty cmentarza z II połowy XIX wieku. Tuż obok miejscowości przebiega nasyp nieczynnej linii kolejowej Miastko – Bytów, po którym wytyczono trasę rowerową: “Na kolejowym szlaku”.
SŁOSINKO
Słosinko to druga, co do wielkości wieś w gminie Miastko, leżąca w odległości 11 km na południe od Miastka. Jest malowniczo położona pomiędzy dwoma jeziorami: Słosineckim Wielkim (44,93 ha) i Słosineckim Małym (20,17 ha) na wys. 185m n.p.m. Przez liczącą ponad 702 mieszkańców wieś przebiega linia kolejowa Słupsk – Miastko – Szczecinek. Warty obejrzenia jest zespół dworsko-folwarczny z przełomu XIX i XX w., usytuowany po wschodniej stronie drogi wiejskiej, biegnącej równolegle do cieku wodnego i stawów między jeziorami słosineckimi. Do niedawna Słosinko mogło szczycić się jednymz najciekawszych w okolicy szachulcowym kościołem. Niestety obiekt ten wybudowany w 1600 roku doszczętnie spłonął. Kompleksy leśne otaczające ciąg jezior słosineckich oraz jeziora Studzieniczno Małe (4,67 ha) i Studzieniczno(64,2 ha) przy żółtym szlaku, stanowią niezwykle atrakcyjne tereny dla rekreacji i turystyki. W okolicy występują kolonie mewy śmieszki, perkozika i kaczek. Na zachód od wsi położone są tereny polęgowe i migracyjne skupień żurawi, czajek, czernicy i mew. We wsi zlokalizowana jest szkoła podstawowa, ochotnicza straż pożarna oraz kościół p.w. Najświętszej Marii Panny. Sezonowo działa gospodarstwo agroturystyczne z polem namiotowym. Przedsiębiorstwa: “Dresta” ZWS i O, “Hikora” – Przedsiębiorstwo Rolno-Przemysłowe /gorzelnia/, Usługi Transportowe, Wytwarzanie Skrzyń i Opakowań Drewnianych, Wytwórnie Opakowań Drewnianych, sklepy, stacja PKP.
ŚWIERZENKO
Wieś położona jest w odległości 12 km na północny zachód od Miastka, przy drodze wojewódzkiej nr 206 Miastko – Koszalin. W tej zamieszkiwanej przez 499 mieszkańców wsi znajduje się zabytkowy pałac z przełomu XIX i XX wieku. W miejscowości jest ośrodek zdrowia, kościół, ochotnicza straż pożarna oraz dobrze rozwinięta sieć sklepów. Przedsiębiorstwa: “Marino”ZD, Przedsiębiorstwo Produkcyjno- Handlowe, Wytwórnia Skrzyń i Opakowań.
ŚWIERZNO
Wieś położona jest w odległości 15 km na północny zachód od Miastka przy drodze Kawcze – Żydowo. Zamieszkiwana przez prawie 234 mieszkańców urokliwa wieś jest najczęściej odwiedzaną przez turystów miejscowością w gminie Miastko. Już w średniowieczu była to znacząca osada, siedziba parafii i jedna z głównych posiadłości Lettowów. W 1477 roku majątek Lettowów obejmował także Świerzenko, Kawczei niewielką dziś osadę Biała. W 1519 roku większa część Świerzna przeszła w ręce Massowów, którzy rozwinęli tu hodowlę koni. W czasie wojny trzydziestoletniej wieś została mocno zniszczona i prawie się wyludniła. We wsi znajduje się murowany kościół Niepokalanego Serca NMP z 1710 roku oraz odrestaurowany budynek mieszkalny nr 32 z XIX wieku. W zabudowaniach gospodarczych nr 32 p. Witrambowskich znajduje się szlifiernia bursztynu, a na posesji małe muzeum narzędzi rolniczych i sprzętu gospodarstwa domowego. W odległości około 7 metrów od budynku mieszkalnego rośnie jeden z trzech pomników przyrody na terenie wsi – lipa krymska, której wiek określa się na ponad 300 lat. We wsi istnieje kościół parafialny, szkoła podstawowa oraz filia biblioteki publicznej. Na południowy wschód od centrum wsi znajduje się zabytkowy cmentarz z przełomu XIX i XX wieku. Przedsiębiorstwa: “Elba”ZPH-U, Usługi Transportowe-Wytwarzanie Opakowań Drewnianych, Wyrób Palet i Opakowań Drewnianych.
ŚWIESZYNO
Malownicza wieś położona nad Jeziorem Głębokim – 139,54 ha oraz w pobliżu Jeziora Świeszyńskiego – 37,12 ha i jeziora Siadło – 14,18 ha (Świeszynko). W zamieszkiwanej przez ponad 151 mieszkańców wsi zlokalizowane zostały 3 ośrodki wczasowe oraz teren zabudowy letniskowej. We wsi znajdują się liczne stanowiska archeologiczne: cmentarzyska kultury pomorskiej i łużyckiej, osada wczesnośredniowieczna na wyspie Jeziora Głębokiego. Wokół jezior występują kompleksy leśne atrakcyjne dla turystyki i rekreacji. Działa Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Świeszyno i Okolic.
TRZCINNO
Zamieszkiwana przez ponad 331 mieszkańców wieś położona jest w odleglości 10 km na północny wschód od Miastka nad jeziorem Trzcinno (29,25 ha). Zlokalizowane jest tu miejsce do biwakowania. Niegdyś był to jeden z większych w okolicach Miastka majątków rodziny Massowów, uchodzący również za jej gniazdo rodowe. Do XVIII wieku Massowowie z Trzcinna, noszącego wówczas nazwę Rohr (sitowie), władali także Miastkiem. W połowie XVIII stulecia właścicielem Trzcinna był jeden z najwyższych pruskich dostojników – Walentyn von Massow, pełniący funkcję prezydenta pruskiej kamery (zarząd dóbr królewskich) i ministra stanu. We wsi znajduje się zabytkowy pałac z parkiem z XIX wieku oraz kościół szachulcowy z połowy XVII, XVIII i XIX wieku z cmentarzem. Istnieją dwa gospodarstwa agroturystyczne oraz zakład hodowli grzybów – boczniaków. W odległości 2 km od wsi malowniczo położone jest jezioro Skąpe (68,15 ha) z miejsem do biwakowania. W pobliżu znajdują się pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej (głaz narzutowy), siedlisko bociana czarnego oraz zagroda hodowlana Koła Łowieckiego “Żuraw” z Dretynia (teren Leśnictwa Lubkowo, pow.ok. 40 ha). Przebywa w niej ok. 18 danieli (fot.167) i 9 muflonów. Przedsiębiorstwa: “Przepiórcza Farma”, “Wilex” ZPHU, “Zula” ZPHU.
TURSKO
Wieś położona w odległości 15 km na północ od Miastka nad jeziorem Tursko (6,71ha). W zamieszkanej przez ponad 229 mieszkańców wsi znajduje sie zabytkowy pałac z 1900 roku – siedziba specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, a także park oraz zabudowania gospodarcze. Pałacowe wnętrza przystosowane są latem do goszczenia turystów. Można tu znaleźć tani i wygodny nocleg. Na północny wschód od jeziora występuje siedlisko bociana czarnego.
WAŁDOWO
Wieś położona 20 km na północny wschód od Miastka nad jeziorami: Wałdowskim Wielkim (12,08 ha) i Wałdowskim Małym (6,69 ha) z 254 mieszkańcami. Została założona w czasach krzyżackich przez Arnolda z Wałdowa i syna jego brata z Człuchowa. Po pokoju toruńskim w roku 1466 i przejściem ziemi bytowskiej jako lenna w posiadanie książąt pomorskich, Wałdowo znalało się w rękach Putkamerów z Barnowca. Zniszczona podczas wojny trzydziestoletniej została na nowo odbudowana w drugiej połowie XVII wieku, a na gruntach tutejszego majątku założono hodowlę owiec. Już na początku XVIII wieku rozpoczęto podział majątku, a jego części wielokrotnie zmieniały właścicieli. Znajduje się tu szkoła podstawowa, punkt felczerski, ochotnicza straż pożarna, zabytkowy kościół parafialny p.w. św.Stanisława Kostki z 1716 roku, cmentarz z roku 1900 oraz leśniczówka z 1912 roku. Przedsiębiorstwa: “Ex-Pro”- import-export, Spółdzielnia Kółek Rolniczych – usługi mechanizacyjne, Wytwórnia Elementów i Opakowań z Drewna.
WOŁCZA MAŁA
Niewielka wieś położona w odległości 4 km na południe od Miastka przy drodze krajowej nr 20 Miastko – Poznań ze 124 mieszkańcami. We wsi znajduje się zabytkowy cmentarz z XIX wieku oraz strefa ochrony archeologicznej osadnictwa schyłkowego neolitu i wczesnego brązu. Jezioro Średnie (17,11 ha), nad którym zorganizowano miejsce do rekreacji. We wschodniej części wsi, 150 m od drogi do Miastka, położone jest gospodarstwo agroturystyczne. Przedsiębiorstwa: “Farmas” – Hurtownia Leków Weterynaryjnych “Ovis” s. c.
WOŁCZA WIELKA
Miejscowość położona jest w odległości 4 km na południowy -zachód od Miastka nad jeziorami: Wołczyca (7,35 ha) i Kościelne (70,15 ha), zamieszkuje ją 304 mieszkańców. Podobnie jak większość okolicznych wsi Wołcza do roku 1519 należała do Lettowów, a później stanowiła majątek Massowów. Koło majątku z czasem rozwinęła się nieduża wieś chłopska. Znajduje się tu jedyny w promieniu 50 km zabytkowy kościół ewangelicki z połowy XIX wieku wraz z przykościelnym cmentarzem rodzinnym. Tu również zlokalizowany jest zabytkowy dworek wraz z parkiem z XIX wieku.We wsi znajduje się jedyna na Pomorzu hodowla bydła rasy Highland Cattle, przedsiebiorstwo: Highland Cattle Zucht.
Komentarze